Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stedelijke vernieuwing

Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stedelijke vernieuwing

De lasten en baten van het programma zijn hieronder weergegeven.

Toelichting

Budgetoverhevelingen

We stellen de volgende budgetoverhevelingen voor:

Planvorming huisvesting arbeidsmigranten
In 2022/2023 zijn de voorbereidingen gestart voor het opstellen van een plan van aanpak voor de huisvesting van arbeidsmigranten. Dit geld wordt in 2024 ingezet voor het beoordelen van en toezicht op (nieuwe) locaties, regionale beleidsafstemming, implementatie van lokaal beleid.

Invoeringsbudget Omgevingswet
De raad heeft in de begroting 2020 bij het nieuw beleid 2,2 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de implementatie van de Omgevingswet. Samen met de rijkscompensatie van 575.000 euro uit de septembercirculaire 2022 en de compensatie vanuit het rijk voor de Wet kwaliteitsborging was er voor 2023 in totaal (nog) ruim 1,44 miljoen beschikbaar. Eind 2023 resteert er  nog een bedrag van 1.115.000 euro dat in 2024 zal worden ingezet voor de verdere invoering van deze wet. Voor de verdere implementatie is in 2024 ook nog een extra bedrag van ongeveer 395.600 euro beschikbaar vanuit de decembercirculaire 2023.

Tussen programma's

Bestemmingsreserve Flexibele kern
Voor een toelichting verwijzen wij naar de toelichting in programma 1.

Voorbereidingskredieten herontwikkelingen
In 2022 en 2023 zijn een drietal voorbereidingskredieten beschikbaar gesteld voor de Herontwikkeling Leijenburgplein Heukelum, Centrumplan Haaften en Beesd Noord. De projecten Leijenburgplein en Beesd Noord worden onttrokken aan de algemene reserve.

Flexwoningen
Ontwikkeling van beide locaties is in volle gang en vraagt inzet vanuit de disciplines civiel – water – verkeer – stedenbouw – landschap – groen – grondzaken. De instandhouding van de woningen heeft een relatie met de te voeren planologische procedure. Dekking vindt plaats uit de algemene reserve.

Overig

Grondexploitaties - woningbouw (lopende complexen)
Het nadelige saldo van de grondexploitaties-woningbouw (lopende complexen) bedraagt afgerond 1.402.100 euro. Dit is het gevolg van de treffen van aanvullende verliesvoorzieningen op de verlieslatende complexen (nadeel 1.596.600 euro) en de (gecorrigeerde) tussentijdse winstneming voor de complexen Herwijnen Oost en Mackaylaan Ophemert (voordeel 194.500 euro).

Grondexploitatie (tussentijdse) winstnemingen
Bij winstgevende complexen schrijft het BBV voor dat op basis van de voortgang van de gemaakte kosten en opbrengsten er tussentijds winst moet worden genomen. Voor het complex Herwijnen Oost wordt nu een winst verwacht van ruim 1,9 miljoen euro. Omdat de voortgang ongeveer 89,9 procent is, moet er tussentijds een winst worden genomen van 1.741.012 euro. In de jaren 2016 t/m 2022 heeft al een winstneming plaatsgevonden van 1.763.116 euro, zodat de tussentijdse winstneming in 2023 met 22.104 euro in negatieve zin gecorrigeerd moet worden.
Voor het complex Mackaylaan Ophemert wordt in totaliteit een winst verwacht van ruim 259.000 euro. Omdat de voortgang ongeveer 83,6 procent is, moet er tussentijds een winst worden genomen van 216.630 euro. Tot op heden hebben er voor dit complex nog geen winstnemingen plaatsgevonden.

Grondexploitatie actualisatie verliesvoorziening
Aan de reeds gevormde verliesvoorzieningen voor de verschillende complexen moet in 2023 per saldo ongeveer 3,0 miljoen euro worden toegevoegd ten laste van de algemene middelen. In de begroting werd al rekening gehouden met een (extra) toevoeging van 835.000 aan de verliesvoorzieningen. Deze toevoegingen bestaan uit de volgende onderdelen:

bedragen x 1.000 euro

De verliesvoorzieningen zijn gebaseerd op de zogenaamde Netto contante waarde (NCW). Dit houdt in dat aan de voorziening jaarlijks 2 procent (disconterings)rente moet worden toegevoegd zodat de voorziening aan het eind van de looptijd van het betreffende complex voldoende is om de resterende nadelige eindwaarde op te vangen.  Daarnaast werd op begrotingsbasis rekening gehouden met extra toevoegingen als gevolg van hogere overhead toerekeningen in 2023. In principe zou er een bedrag van ruim 835.000 euro aan de verliesvoorzieningen moeten worden toegevoegd. In werkelijkheid wordt 2,4 miljoen euro aan de verliesvoorziening toegevoegd. Het nadelig verschil van 1.597.000 euro wordt veroorzaakt door inhoudelijke aanpassingen van de kosten en opbrengsten van de diverse verliesgevende complexen. De voornaamste oorzaken zijn de hogere plankosten en de gestegen lange termijnrente. Voor een nadere toelichting verwijzen we naar de paragraaf Grondbeleid.

Grondexploitaties - woningbouw (afgesloten complexen)
Het Centrumplan Vuren is in de jaarrekening 2021 afgewikkeld en in 2023 heeft de subsidieafrekening met de provincie plaatsgevonden. Aan de provincie moest een bedrag van ongeveer 66.000 euro worden terugbetaald. In de begroting is ten onrechte rekening gehouden met een bedrag van 166.000 euro, zodat er nu een voordeel is ten opzichte van de begroting.  In de jaarrekening 2022 was al rekening gehouden met een lagere provinciale bijdrage van 100.000 euro.

Omgevingsvergunningen
Er zijn, in aanloop naar de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024, meer aanvragen omgevingsvergunning ingediend en de daarmee samenhangende legesopbrengsten zijn 126.000 euro hoger uitgevallen dan vooraf geraamd. De bijdrage aan de Omgevingsdienst Rivierenland valt hierdoor ook 59.000 hoger uit dan begroot. Met een opbrengst bestuursdwang per saldo een voordeel van 81.000 euro

Ruimtelijke ordening
In 2023 zijn meer aanvragen om een omgevingsvergunning met afwijking van het bestemmingsplan ingediend. Dit heeft deels met de inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 januari 2024 te maken. Aanvragers dienden nog snel een aanvraag in om onder de oude wetgeving te vallen. Dit leverde 76.000 euro meer legesopbrengsten op.
De inkomsten uit anterieure overeenkomsten zijn afhankelijk van de aard en omvang van ingediende plannen. Ook het moment waarop kosten verschuldigd zijn is bepalend voor het moment waarop inkomsten worden ontvangen door de gemeente. Per jaar kunnen de inkomsten dus fluctueren. Voor 2023 geldt dat er 22.000 euro minder opbrengsten uit anterieure overeenkomsten zijn ontvangen dan geraamd.
Op de kosten is sprake van een nadeel van 26.000 euro. Deels wordt dit veroorzaakt doordat er meer aanvragen zijn ingediend (zie hierboven) waarvoor extern advies nodig was. Verder is voor enkele langlopende plannen juridisch advies ingehuurd om eerdere besluiten te verdedigen of overeenkomsten goed uit te voeren. Per saldo een voordeel van 27.000 euro.

Implementatiebudget VTH taken
Door de raad zijn bij de Perspectiefnota 2023 voor de jaren 2023 tot en met 2025 incidentele middelen beschikbaar gesteld voor de overdracht van werkzaamheden van de ODR naar de gemeente. Van het budget 2023 blijft ongeveer 1.190.000 euro over en dit valt vrij ten gunste van het jaarrekeningresultaat 2023. Voor 2024 en 2025 is er, conform de oorspronkelijke fasering, nog respectievelijk 1 miljoen euro en 664.000 euro beschikbaar.

Aanjaagteam wonen
In 2023 is bij de perspectiefnota voor zowel de jaren 2023 en 2024 150.000 euro per jaar vanuit de bestemmingsreserve Kerngericht werken (programma 7) beschikbaar gesteld voor het aanjaagteam wonen. Van het budget 2023 blijft ongeveer 43.000 euro over en dit valt vrij ten gunste van het jaarrekeningresultaat 2023. Voor 2024 is er nog 150.000 euro beschikbaar.

Herontwikkeling Centrumplan Haaften
Bij de tweede bestuursrapportage 2021 en de eerste bestuursrapportage 2022 is in totaal 50.000 euro beschikbaar gesteld als voorbereidingskrediet voor de herontwikkeling. Dit krediet was in de jaarrekening 2022 al volledig uitgegeven. In 2023 is er geen nieuw aanvullend krediet gevraagd, waardoor er een overschrijding van  ruim 47.000 euro is ontstaan voor de in de 2023 gemaakte kosten.